BlijNieuwslezersbijdrage van Nomad’s Architecture via één van onze redacteuren: “Film duurt beetje lang, maar is zo mooi en zo bijzonder dat deze families zo prachtig harmonieus samenwerken! Echt BlijNieuws: De rendierhoeders van de Nenet moeten het grootste deel van het jaar hun tent om de paar dagen verplaatsen. Telkens als ze migreren moeten ze de hele tent inpakken, op sleeën over de toendra slepen en hem weer opzetten op een nieuwe plek, soms bij temperaturen van min dertig graden. Overleven hangt af van samenwerken als een team. Na een verblijf van twee maanden in de beboste taiga beginnen ze aan de noordelijke trek, waarbij ze de oude paden van migrerende rendieren (kariboes) volgen. In vier maanden leggen ze tot 1200 km af en moeten ze om de drie tot vijf dagen inpakken en wegwezen om hun kudde bij te houden. Ze moeten hun zomerverblijf bereiken voordat de sneeuw smelt en grote rivieren overstromen met ijskoud water dat te koud en te diep is voor de kalveren, die onderweg geboren worden, om over te steken. Achter de tent strekt zich een onzichtbare lijn uit in de toendra. Het wordt de sawei-lijn genoemd, en een vrouw kan die niet oversteken. Het zal ongeluk brengen aan de tent. Het was moeilijk voor hen om precies uit te leggen waarom, het is veel sterker dan een bijgeloof en is verbonden met de geestenpaal die aan de achterkant van de tent staat. Deze paal is heilig en een vrouw mag er ook niet onderdoor en alleen een sjamaan mag op deze heilige plaats zitten. De oorsprong hiervan is een beetje zoek, er kunnen praktische redenen zijn, bijvoorbeeld dat de achterkant van de tent traditioneel de plaats is waar de mannen werken, vaak samen, en dat zij zich dus vrij moeten kunnen bewegen, maar vaak zitten er twee gezinnen in één tent, dus misschien hebben de vrouwen op een dag gewoon afgesproken dat ze niet meer over elkaar zouden struikelen. Misschien heeft het zo’n alledaagse oorsprong, of misschien zijn er echte geesten die van achteren op de tent afkomen en schade zouden toebrengen aan vrouwen die op de verkeerde plaats worden betrapt. Als meerdere tenten bij elkaar staan, mogen hun lijnen elkaar ook niet kruisen, en dus kampeert men meestal in een rechte lijn om dit te vermijden. In antwoord op de vele vragen – over persoonlijke hygiëne, wast iedereen zich met een kom zeep en heet water, net zoals de meeste van onze grootouders deden voordat iedereen leidingen en kranen had. Er is geen toilet in de tent zoals sommigen hebben gesuggereerd, ze vinden een plekje een paar honderd meter verderop. Ze zetten hun tent niet op een meer maar op een kleine heuvel waar de sneeuw wat dunner waait, gasbedrijven zijn in het gebied geweest en hebben sneeuwscooters weggegeven als onderdeel van onderhandelingen over de toegang tot het land. Ook zijn er soms wedstrijden met ze als prijs, soms verkopen ze een lading rendieren en kopen er een. De meeste gezinnen hebben er nu ten minste één, maar de rendieren worden nog steeds veel gebruikt. Ja, ze gebruiken een slee om naar de stad te gaan, of handelsposten om boodschappen te kopen.”